سعید میرترابی در گفت‌‌وگو با خبرنگار خبرشهر درباره گواهی سپرده کالایی نفتی و مزیت ورود نفت به بازارهای بورسی در قالب طرح گواهی سپرده کالایی، تصریح کرد: یکی از مزیت‌های ورود کالاها به بورس این است که به ایجاد شفافیت در زمینه خرید و فروش آن کالا منجر می‌شود، به طوری که کشف قیمت برای آن کالا و نحوه عرضه اش روند شفافی پیدا می‌کند.
وی افزود: از آنجا که در شرایط تحریم قرار داریم و فروش نفت کشورمان به روش‌های غیررسمی انجام می‌شود، تنوع بخشی به روش‌های فروش این کالا می‌تواند کمک کننده باشد، اگر بتوانیم شرایطی به وجود بیاوریم که مشتریان داخلی در سازوکار بورس به خرید و فروش نفت مبادرت کنند، شرایط بهتری خواهیم داشت، به طوری که شفافیت در این حوزه بالا می رود و چه بسا درآمدهای دولت نیز افزایش پیدا می‌کند.
این کارشناس حوزه انرژی گفت: یکی از مشکلاتی که در کشور شاهد هستیم این است که نقدینگی در دست مردم زیاد است، اینکه بتوانیم در قالب سازوکاری مانند گواهی سپرده کالایی به فروش نفت به ریال در داخل کشور بپردازیم، مزیت‌های زیادی برای کشور خواهد داشت، در صورتی که این طرح با موفقیت پیش برود، دولت به جای اینکه نفت را به مشتریان خارجی به دلار بفروشد و برای ورود ارز به کشور با مشکل مواجه شود، این کالا را به خریداران داخلی و با ریال به فروش می‌رساند؛ به این ترتیب، نقدینگی‌ای که در کشور سرگردان است به سمت معاملات بورسی سوق داده می شود.
میرترابی ادامه داد: گواهی سپرده کالایی بستری برای سوق دادن نقدینگی کشور به سمت معاملات صحیح است و از فعالیت‌هایی مانند خرید سکه، دلار، مسکن و خودرو به عنوان اقدامات دلال گونه جلوگیری می کند، از سوی دیگر، قبلاً فقط وزارت نفت و کارمندانش در بخش بازاریابی نفتی فعال بودند اما عرضه گواهی سپرده کالایی سبب می‌شود که هر خریدار داخلی نفت تبدیل به یک بازاریاب شود و تنوع بخشی به مبادی فروش نفت کشور اتفاق بیفتد.
وی افزود: البته همان طور که می‌دانیم بخش خصوصی در کشور ما تجربه زیادی در حوزه خرید و فروش نفت ندارد و ممکن است در ابتدا مشکلاتی بروز کند، اما اگر در ادامه افراد آموزش دیده و با تجربه به این حوزه ورود کنند، نتایج خوبی به دست می آید؛ واقعیت این است که بخش خصوصی خلاقیت بالاتری نسبت به دولتی‌ها دارد و می‌تواند با نوآوری به ابداع روش‌های بهتری برای فروش نفت از طریق گواهی سپرده نفت خام مبادرت کند و طرح جدید نفتی دولت به نفع کشور است.
این کارشناس حوزه انرژی اظهار کرد: اینکه می توان روی گواهی سپرده کالایی معامله انجام داد و امکان وثیقه‌سازی برای فاینانس و اخذ وام از بانک ها با استفاده از این گواهی ها وجود دارد، نوعی اعتبار برای گواهی سپرده کالایی نفتی به وجود می‌آورد، نفت کالایی راهبردی به شمار می رود که همواره مشتریان خاص خودش را دارد. مهم است وقتی که مازاد عرضه وجود دارد بتوانیم از طریق برخی سازوکارهای تخصیصی و چانه زنی شرای بهتری را برای خودمان به وجود بیاوریم.
به گزارش فارس گواهی سپرده کالایی یک ورقه بهادار است که در بورس قابلیت پذیرش و معاملات دارد، این اوراق گواهی از یک کالای معینی که در بورس پذیرش شده است، نشئت می‌گیرد، شرکتی که متقاضی است اول انباری را نزد سازمان بورس مشخص و آن را پذیرش می‌کند، بعد که انبار پذیرفته شد، به ازای کالاهای موجود در انبار یک قبض انبار صادر می شود که این قبض توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی بنا بر واحدی که اعلام شده است، تبدیل به اوراق گواهی می شود و به صورت الکترونیک در حساب ناشر وثیقه می‌شود و قابلیت معامله پیدا می‌کند؛ بعد از آن، اطلاعیه گشایش انبار در سایت رسمی بورس باید منتشر شود که در آن مشخصات کالای انبار مورد پذیرش، نحوه معامله، نحوه تحویل کالا، نحوه تسویه حساب قید می‌شود، به این موضوع اوراق گواهی سپرده کالایی نفت می گویند.
اگر محصول نفت باشد، اسمش کالای نفت سنگین می‌شود و اگر میعانات گازی باشد، اسمش اوراق گواهی سپرده کالایی میعانات گازی می‌شود، هر کدام از کالاها بر اساس خصوصیات ذاتی که دارند، از جمله طلا، سیمان، زعفران یا نفت یک سری شرایطی برای قابل تحویل شدن و بقیه خرده کاری ها دارند که در عمل باید تمهیداتی برای آن ها اندیشیده شود.
یکی از مهم ترین تفاوت‌های گواهی سپرده کالایی فعلی با اوراق سلف نفتی این است که در طرح فعلی به فروش کالای موجود در انبار مبادرت می شود. در صورتی که اوراق سلف نفتی در واقع آینده فروشی بود و کالایی به فروش می رسید که هنوز تولید نشده است.