به گزارش اصناف شهر، علاوه بر هزینه‌های ابتدایی، دواطلب باید مبالغ مختلفی برای خان‌های قبل از گزینش پرداخت نماید، این هزینه‌ها در صورت عدم قبولی در آزمون عودت داده نمی‌شود.
به گفته آن‌ها، داوطلبان پس از قبولی در آزمون استخدامی تازه وارد مرحله ارزیابی می‌شوند.
کانون‌های ارزیابی
هرچند داوطلبان عضو گروه استخدامی در گفتگو با آفتاب‌نیوز با الفاظی مانند «کان جدید» از این کانون‌ها یاد کردند، اما بر اساس دستورالعمل وزارت آموزش و پرورش و تصویب نامه هیئت وزیران، دواطلبان معرفی شده به این کانون‌ها باید بسته به نوع رشته و آزمون‌ها تا سقف ۲ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان هزینه مرحله ارزیابی پرداخت نمایند.
دواطلبان در این‌باره گفتند در کانون‌های ارزیابی مسائل مختلفی از جمله آمادگی جسمی، آزمون‌های روانشناختی، مسائل تخصصی مرتبط با رشته و تدریس سوال می‌شود، اما این سوالات نیز تا حد زیادی سلیقه‌ای است، یکی از آن‌ها به نام محمد گفت مثلاً در مرحله آزمون روانشناسی از من خیلی ساده پرسیدند که تو وقتی افسرده می‌شوی و تحت فشار و استرس تدریس قرار می‌گیری چه می‌کنی، طبیعتاً گفتم که دو رکعت نماز می‌خوانم و در تنهایی با خود و خدای خود خلوت می‌کنم یا به زیارت امام‌زاده محل می‌روم که البته مصاحبه‌کننده از این پاسخ بسیار خرسند بود!
در مرحله ارزیابی ۳ برابر ظرفیت نهایی پذیرش می‌شود اما مقرر شده است در سال جاری (۱۴۰۳) در نهایت ۲۸ هزار نفر برای آموزش ابتدایی پذیرش شوند.
کانون‌های ارزیابی و توسعه شایستگی
این نهاد که بر اساس اطلاعات سامانه مدیریت کشور، مجوز آن از سوی سازمان اداری و استخدامی کشور صادر می‌شود تنها مختص آموزش و پرورش نیست و سایر ارگان‌ها مانند وزارت بهداشت نیز دارای کانون ارزیابی هستند.
در آموزش و پرورش ۳ نوع کانون ارزیابی وجود دارد شامل کانون ایفای نقش، بحث‌های گروهی و البته تدریس. در دفترچه آزمون استخدامی ۱۴۰۳ قریب ۲۵ درصد امتیازات به مرحله کانون ارزیابی اختصاص یافته است.
هزینه کانون‌های ارزیابی در ۲ مرحله و از طریق سامانه کارا پرداخت می‌شود.
گواهینامه‌فروشی
در گروه‌های استخدامی آموزش و پرورش و ارزیابی ضمن خدمت کارکنان دولت، پر است از آگهی‌فروش گواهینامه با پایین‌ترین قیمت! یکی از پر کاربرد‌ترین آن‌ها گواهی مدارک ICDL است، علاوه بر آن گواهی روخوانی و روانخوانی قرآن در ۲ سطح عمومی و تخصصی نیز با قیمت‌های مختلف به فروش می‌رسد. دیگر گواهی جالب‌توجه، گواهینامه پایین دوره «زندگی با آیه‌ها» است که قیمت فروش آن از ۲۵۰ هزار تومان شروع می‌شود!
گواهی هلال احمر، ثبت ۲۰۰ ساعت دوره تخصصی برون‌سازمانی، گواهی دوره عمومی برون‌سازمانی، گواهی وبینار، ثبت طرح شهاب، ثبت غربالگری، ثبت سوالات در سیدا و طرح پاک از دیگر محصولات قابل فروش در این هزار توی بروکراسی است.
گزینش
پس از قبولی در مرحله ارزیابی داوطلب تازه وارد مرحله گزینش می‌شود.
نیلوفر یکی از دواطلبان به آفتاب‌نیوز گفت: گزینش من در مجموع بسیار دشوار بود، حالت نگاه … مسئول گزینش و آن نگاه از بالا به پایین و سوالاتی که می‌پرسید خودش داستانی است، کل فرایند مصاحبه گیجکننده گزینش من دقیقاً ۲ ساعت طول کشید، بیشتر شبیه شکنجه روحی روانی بود، رسماً پنیک کرده بودم. همان ابتدا یک قرآن را داد دستم، بعد از آنکه قرآن را گرفتم گفت وضو داری، گفتم بله، شروع کرد سوال پیچ کردن که کی و کجا وضو گرفته‌ای. بعد دوباره قرآن را گرفت از وسط باز کرد و داد به بنده، دیدم بدون ترجمه است، گفت آیات را بخوان و ترجمه کن!
وی افزود: طبیعتاً من عربی آن هم در حد یک مجتهدی که بتواند قرآن را بخواند و ترجمه کند بلد نیستم، یکی از سوالاتش این بود که حضرت آیت الله بهجت چشم برزخی داشتند، این یعنی چه، من در اینستاگرام چیز‌های دیده بودم، عرض کردم مثلاً می‌توانست صورت انسان‌ها را مانند …، در واقع ذات واقعی آدم‌های گناهکار را می‌دیدند، سری تکان داد با یک حالت افسوس، حالا نمی‌دانم منظورش این بود که جوابم غلط بود یا جواب فلسفی مدنظر ایشان نبود.
البته ظاهراً میزان سختی سوالات گزینش از یک استان تا استان نیز متفاوت است، برخی اعضای گروه آزمون استخدامی آموزش و پرورش به خبرنگار آفتاب‌نیوز گفتند که فرایند گزینش آن‌ها فقط شامل ۷_۸ سوال نسبتاً راحت بوده و نمره خوبی نیز گرفته‌اند، به گفته آن‌ها نمرات گزینش از ۲۰۰ امتیاز است.
استخدام ۲۰ هزار طلبه
پس از اعتراضات سال‌های اخیر و شرکت فعال دانش آموزان در آن، وزارت آموزش و پرورش از سوی خطبای نماز جمعه و نهاد‌های حاکمیتی با فشار مواجه شد تا ساختار خود را «انقلابی‌تر» نمایید.
از این رو وزیر آموزش و پرورش اعلام کرد که این وزارتخانه با کمبود ۲۰۰ هزار معلم روبه‌رو بود و برای رفع این کمبود در اقدامی کم‌سابقه ۷۰ هزار معلم استخدام شدند که از این تعداد ۵۸۰۰ نفر جهادی‌اند و ۱۳۰۰ نفر معلم قرآن. با همکاری حوزه علمیه نیز ۲۵ هزار نفر طلبه هم با هدف توجه به ابعاد اعتقادی دانش‌آموزان استخدام شدند.
پس از اعتراضات گسترده به استخدام طلاب، سخنگوی وزارت آموزش و پرورش در چرخشی ۱۸۰ درجه سخنان وزیر را اصلاح کرد و مدعی شدند که هیچ طلبه‌ای استخدام نشده و ما پس از استخدام متوجه شدیم که «۳۵۰۰» نفر از استخدام‌شدگان طلبه هستند.
رقم ۳۵۰۰ نفر با ۲۵ هزار نفر اعلام شده از سوی وزیر آموزش و پرورش البته تفاوت بسیاری دارد. برخی جامعه شناسان، آموزش و پرورش را تجلی شکست در تربیت دانش‌آموزان مد نظر حاکمیت می‌دانند. در سال‌های اخیر ده‌ها معلم به دلیل اعتراض یه شرایط صنفی و مشکلات کشور با احکام قضایی مواجه شده‌اند و دانش‌آموزان دهه هشتادی و نودی نیز که از آن‌ها با عنوان نسل «Z» یاد می‌شود، از نظر فرهنگی فاصله‌ای فاحش با استاندارد‌های رسمی دارند، نسلی که به تیلور سوئیفت علاقه‌مند است، موسیقی کی پاپ گوش می‌دهد و با استاندارد‌های حجاب نیز چندان همکاری نمی‌کند.
به نظر می‌رسد آموزش و پرورش تلاش دارد که با استخدام معملین ارزشی این رویه را تغییر دهد، اقدامی که به گفته صاحب‌نظران آموزشی کشور چندان موفقیت آمیز نخواهد بود، زیرا این سختگیری‌ها از دهه ۵۰ و ۶۰ در نظام آموزشی متداول بوده و تقریباً هیچ وقت نیز نتیجه‌بخش نبوده است.