به گزارش اصناف شهر، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر خود با جمعی از تولیدکنندگان و فعالان صنعتی کشور، بر توجه ویژه به دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ تأکید کردند.
مقام معظم رهبری در بخشی از این جلسه متذکر شدند: “ما در این چند سال به صنایع دانش‌بنیان تکیه کردیم؛ بارها و بارها تکرار شده، گفته شده، حمایت شده؛ خب، خوب هم بوده، یعنی چند هزار صنعت دانش‌بنیان و بنگاه دانش‌بنیان به وجود آمده، و تلاشهای خوبی در این زمینه انجام گرفته، واحدهای کوچک و متوسّط ایجاد شده؛ آنچه مورد غفلت قرار گرفته این است که ما صنایع بزرگ خودمان را دانش‌بنیان کنیم. صنعت نفت [باید] دانش‌بنیان بشود. ما در زمینه صنعت نفت دچار عقب‌ماندگی فنّاوری هستیم. برخی از کشورهای منطقه از لحاظ نوع استخراج نفت و فنّاوری‌ای که در این جور جاها به‌کار می‌رود از ما خیلی جلوترند؛ ما در این زمینه عقب‌ماندگی داریم.”
حضور و فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور کنار صنایع بزرگ با هدف کاربردی کردن تولیدات و افزایش بهره‌وری، یک ضرورت بسیار مهم است؛ اولویت دولت انقلابی بسط و گسترش شرکت‌های دانش‌بنیان با رویکرد تکنولوژی‌محور و اقتصادمحوری باید باشد به‌گونه‌ای که موجب بهبود شاخص‌ها در حوزه‌های علمی، صنعتی و اقتصادی شود که برای رسیدن به این هدف راهی جز تجاری‌سازی، تکیه بر تولیدات داخلی و دانش‌بنیان شدن تمامی صنایع بزرگ و کوچک وجود ندارد.
این تذکر رهبری برای دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ در حالی است که معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور در ماه‌های گذشته مدعی شده بود که شرکت‌های دانش‌بنیان امروز به بلوغی رسیده‌اند که می‌توانند مهم‌ترین نیازهای صنایع بزرگ را تأمین کنند!
ستاری تأکید کرده بود: یکی از کارهایی که در سال‌های اخیر توسط معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری آغاز شده است و به‌طور جدی حمایت می‌شود، ایجاد امکانات و حمایت از ساخت نخستین بار است، یعنی اگر تجهیزی قرار باشد برای بار نخست در صنعت نفت استفاده شود می‌تواند تا ۳۰۰ میلیارد تومان مجوز ترک تشریفات دریافت کند.
وی از پذیرش ریسک حضور محصولات دانش‌بنیان در صنایع نفت و گاز گفته بود: این سرخط حمایتی، به توسعه تجهیزات بزرگ و دانش‌بنیان در صنعت نفت کمک کرده است و فرآیندهای ورود خود به این عرصه را آسان‌تر پشت‌سر می‌گذارد، آن بخشی که شرکت‌های دانش‌بنیان برای ورود به بازار صنعت را به این شکل تسهیل و پشتیبانی می‌کنیم.
اما “محسن خجسته‌مهر” مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران امسال در مراسم گرامیداشت روز ملی پژوهش در شرکت ملی نفت ایران گفت که حدود ۶۰ سال پیش ۹۰ درصد تولید کشور از ۷ میدان بزرگ بود و از هر چاه ۳۰ هزار بشکه نفت تولید می‌شد اما برای همان میزان تولید اکنون باید ۱۵ حلقه چاه حفر شود. در شرایط فعلی کمتر از ۳۰ درصد از منابع موجود را با تکنولوژی‌های موجود می‌توان برداشت کرد و اگر می‌خواهیم این دارایی زیرزمینی را به ثروت روزمینی تبدیل کنیم باید از علم و فناوری کمک بگیریم.
وی تصریح کرد: علم و فناوری هم ثروت و هم قدرت می‌آورد، اگر اقتدار می‌خواهیم باید از علم و فناوری مدد بگیریم؛ بیش از ۸۰ میلیارد بشکه نفت تولید کردیم و بالای یک‌تریلیون دلار نفت فروختیم. در شرکت ملی نفت ایران با توجه به تأکیدات اسناد بالادستی می‌خواهیم سهم قابل‌توجهی برای تولید ثروت از مخازن زیرزمینی داشته باشیم و در این راه باید از حداکثر نقش فناوری استفاده کنیم. امروز می‌توانیم ادعا کنیم که باید ظرفیت جذب و انتقال فناوری را در کشور بالا ببریم.
خجسته‌مهر با تأکید بر “ذخایر هیدروکربوری مزیت اقتصادی ماست”، می‌گوید: لزوماً سرمایه‌های زیرزمینی ما مزیت رقابتی ما نیست و زمانی مزیت می‌شود که به‌مدد علم و فناوری تبدیل به ثروت شود. برای صنایع بزرگ ما این عیب اساسی است که سهمی در فناوری نداشته باشند.
حالا با توجه به اذعان مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران مبنی بر “صنایع بزرگ ما تقریباً هیچ سهمی در فناوری ندارند” و متعاقباً تذکر مقام معظم رهبری مبنی بر غفلت از دانش‌بنیان شدن این صنایع بزرگ، باید مسئولان امر به‌ویژه در معاونت علمی پاسخگوی این مشکل باشند؛ چرا در طول ۸ سال گذشته در حوزه دانش‌بنیان، تدبیر لازم برای حل این مسئله صورت نگرفته است؟!