رئیس جمهور قرار است لایحه بودجه سال آینده را امروز به مجلس شورای اسلامی تقدیم کند اما نکته مهمی که وجود دارد این است که ۶۰ درصد بودجه کل کشور، مربوط به بودجه شرکت‌های دولتی است و مجموع بودجه این شرکت ها در قانون بودجه ۱۴۰۱ به حدود ۲۲۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. با این وجود، این بخش از بودجه کل کشور در مجلس شورای اسلامی بررسی نمی‌شود.در واقع، هرچند بودجه شرکت‌های دولتی به‌معنای اقلام حساب‌های جاری و حساب‌های سرمایه‌ای این شرکت‌ها به تصویب مجلس می رسد، لکن در عمل، بجز اقلام مرتبط با منابع عمومی (مانند سود سهام، مالیات، اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای و اعتبارات هزینه ای)، سایر ارقام منابع و مصارف این شرکت‌ها در قوه مقننه مورد بررسی قرار نمی‌گیرند. با توجه به همین وضعیت، بودجه این شرکت ها را می توان به «تاریکخانه» تشبیه کرد.
مهمترین ابزار برای بررسی وضعیت شرکت های دولتی، صورت‌های مالی حسابرسی شده آنهاست. صورت‌های مالی اطلاعات دقیقی از میزان سودآوری شرکت‌ها، میزان نقدینگی و میزان دارایی و بدهی‌ها شرکت را افشا می‌کنند. هر چند این شرکت های ملزم به انتشار صورت های مالی خود شده اند با این وجود هنوز اهتمام لازم از سوی این شرکت های برای انتشار به موقع صورت های مالی دیده نمی شود.
جلال رشیدی عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها مجلس شورای اسلامی درباره اهمیت انتشار صورت های مالی شرکت های دولتی گفت: در سال های گذشته عمدتا نظارتی روی شرکت های دولتی وجود نداشته درحالیکه بخش عمده ای از بودجه را هم به خودشان تخصیص می دهند.
این نماینده مجلس یازدهم افزود: معمولا در مجلس در بررسی لایحه بودجه عموم وقت روی مواردی به جز شرکت های دولتی گذاشته می شود و تقریبا به این شرکت ها پرداخته نمی شود.
عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس خاطرنشان کرد: همین مسئله باعث شده این شرکت ها با بیشترین بودجه به تاریک خانه دولت ها تبدیل شوند.
وی با تاکید بر اینکه این شرکت ها بیشترین بودجه را در حوزه درآمد و هزینه به خود اختصاص می دهند، توضیح داد: در این شرایط باید نگاه ویژه ای به این شرکت ها بشود. هر چه قدر هزینه کرد و درآمد این شرکت ها به سمت شفافیت برود کمک بهتری به حوزه اقتصاد خواهد شد.
این نماینده مجلس یازدهم گفت: با توجه به اینکه عمده بودجه دولت به این شرکت ها تعلق می گیرد و نظارتی روی آنها نیست، اتفاقات نامناسبی مثل شکل گیری رانت، فساد و اختلاس در همین شرکت های دولتی است.
رشیدی کوچی افزود: این مسئله نشان می دهد که مجلس و نهادهای نظارتی نورافکن نظارتی خودشان را روی این شرکت ها بیندازند و این بودجه و صورت های مالی را شفاف کنند.
وی در پاسخ به این سوال که انتشار صورت های مالی کدام شرکت های دولتی دارای اهمیت است؟ افزود: شرکت های فولادی و نفت مهمترین این شرکت ها و بزرگترین این شرکت ها هستند.
وی ادامه داد: وقتی ما در کشور بحث اقتصاد پاک و شفاف را داریم باید صورت های مالی تمام این شرکت ها منتشر شود. هر چند درآمدها و هزینه های این شرکت ها در قالب صورت های مالی چیزی نیست که حالت محرمانه داشته باشد و به صورت سالانه برای خودشان منتشر می کنند.
وی درباره وظیفه دولت و دیوان محاسبات در این مسیر بیان داشت: عمده وظیفه بر عهده دولت است اما با توجه به اینکه دولت ها خیلی از درآمدهایشان را از همین شرکت ها کسب می کنند معمولا خیلی تمایلی به شفافیت در این حوزه ندارند.
رشیدی کوچی تاکید کرد: در این شرایط وظیفه دولت و دیوان محاسبات جدی تر می شود و باید قوی تر در این مسئله ورود کنند.